“Zadužbina Dimitrija i Anke Naumović i sina im Vase” prestala je da postoji 1954. godine, ali natpis na zgradi u samom centru Beograda i dalje stoji.
Od sredine 19. veka Beograd je bio grad u kome su bolji život tražili, i ponekad nalazili, doseljenici sa raznih strana, a posebno sa teritorija koje su još uvek bile pod stranom vlašću. Jedna od brojnijih grupa ovih doseljenika bili su Južnosrbijanci (kako su se tada sami s ponosom nazivali), koji su ostavili značajan trag u beogradskoj i srpskoj kulturi, umetnosti i privredi.
Među njima se našao i Naumović Dimitrije, tada još siromašni mladić, koji je u Beogradu uz pomoć svojih deset prsta stvorio pravo malo bogatstvo. Umesto na raskoš i provod, testamentom je svoj imetak i porodični dom, palatu u Kolarčevoj 9, zaveštao za stvaranje zadužbine čiji je cilj bio pomaganje ostarelih zanatlija i njihovih udova.
Dimitrije Naumović imao je tek 20 godina kada je sredinom 19. veka došao u Beograd. Rođen je 1835. godine u Ohridu, i to je gotovo sve što je poznato o njegovom ranom životu. U prestonicu je stigao “trbuhom za kruhom”, bez zanata i zanimanja. Prvih godina snalazio se kako je znao dok nije stekao zvanje kazandžijskog kalfe, te majstora kazandžije, 1851. godine. Ubrzo se ženi Ankom, ćerkom stakloresca Nikole Obradovića.
Radeći danonoćno i štedeći svaki dinar, Naumovići kupuju imanje u tadašnjoj Carigradskoj ulici, na samom kraju varoši. Tu grade dvospratnu kuću koja će biti jedini vidljivi primer njihovog bogatstva. A imali su ga. Posle Dimitrijeve smrti, 1. februara 1918. godine, testamentom je Anki ostavljeno na uživanje veliko imanje u Kolarčevoj 9, kuća u Vasinoj, brojna imanja i vinogradi u okolini Beograda, sve pod uslovom da se od prihoda pomažu zanatlije koje su imale manje sreće u životu.
Tako je i bilo. Verna i skromna Anka je poštovala želje supruga sa kojim je stvarala bogatstvo i do kraja života vodila računa o imanju i uvećavala prihode. Posle njene smrti 1930. godine, deo imovine prešao je u ruke generala Petra Živkovića i Mihaila Stojadinovića, koji su i sami poticali iz zanatlijskog esnafa, ali pod uslovom da se ostatak sredstava iskoristi u humanitarne svrhe. Želja Anke i Dimitrija bila je da se od osnuje fond iz koga bi mesečnu apanažu dobijale ostarele zanatlije i udove zanatlija, koji bi bez ovih prihoda sigurno završili na ulici.
Tako je odlukom Ministarstva prosvete, 9. septembra 1930. godine osnovana “Zadužbina Naumović Dimitrija, kazandžije iz Beograda, žene mu Anke i sina Vase”. Testamentom je bilo predviđeno da se u dvorištu porodične kuće u Kolarčevoj 9 prvo dozida jedna manja zgrada, a potom izvrši nadziđivanje postojećeg zdanja koje je izlazilo na ulicu. Prihodi od rentiranja bili su osnovna fonda iz koga je u narednih deceniju i nešto isplaćivana penzija za desetine korisnika, piše 011 Info.
