Priznajemo, a možda ne jedini, da je Beograd nekada imao više “duše”, a za tu dušu dovoljno je posedovati zelenilo, koje je nekada postojalo u srpskoj prestonici na svakom koraku, što nam se danas ne čini kao slučaj.
Čak smo pogledali fotografije starog Beograda i na mestu koje je nekada sve bilo pokriveno drvećem, danas je asfalt. Urbanistički plan bio je u potpunosti drugačiji, dok je danas prioritet izgraditi nebodere i smestiti što veći broj manjih prodajnih mesta (trafike).
Listajući stare fotografije srpske prestonice, uočili smo razliku u postojanju prirode u srcu grada sada i nekada. Beograđani su na raspolaganju imali više hlada koji je značio u letnjim mesecima, dok je danas drugačiji slučaj. Možda se upravo zahvaljujući tim drvoredima leto lakše podnosilo.
U nastavku teksta pročitajte zanimljivosti, i to kako je Beograd dobio svoje zelene površine. Neke od njih i danas postoje, dok su neke, nažalost, uklonjene.
Čovek koji je Beograd “obojio” u zeleno
Aleksandar Krstić se pri planiranju komunalne politike vodio idejama koje je stekao tokom studija u prestonici tadašnje države Čehoslovačke Pragu i praksom u Odseku za parkove Praške opštine. Smatrao je da jednom velikom gradu nije dovoljno da ima jedan ili dva velika reprezentativna parka sa vodoskocima i spomenicima, jer ima mnogo stanovnika koji zbog svakodnevnih obaveza ne stignu ni jedanput da odu do tih parkova u toku sedmice.
Kada je došao na mesto šefa Odseka 1926. godine, Beograd je raspolagao sa jednim većim parkom, Kalemegdanom, pored koga su postojali još samo Finansijski (danas Gavrila Principa), kao prvi i najstariji, i još manji Železnički na Vilsonovom trgu kod železničke stanice. Uličnog zelenila nije bilo, drvoreda je bilo u vrlo malo ulica i u sasvim zapuštenom stanju. Rešavanju problema pristupilo se podizanjem što većeg broja malih parkova i skverova na svakom slobodnom prostoru u gradu, sađenjem drvoreda i stvaranjem zelenih površina u svim ulicama, makar to bili i samo travnjaci duž sivih trotoara, piše Kaldrma.rs.
Osim toga, tadašnji urbanisti su velikim trgovima prepostavljali široke i pravo prosečene ulice, orijentisane u pravcu sunca. Tada se smatralo da je Beograd grad niskih kuća i da je srećna okolnost što su njegove ulice, prema njihovoj visini, bile već ranije „dosta široko i dobro prosečene“.
Zbog svoje veličine Kalmegdanski park je stalno dopunjavan novim sadnicama drveća i šiblja, kao i cvetnim lejama. Ali, sa posebnom pažnjom uređivane su i parkovske površine „kod kafane Proleće“, na Terazijama i Zelenom vencu, kod spomenika knezu Mihailu, Karađorđu i Dositeju Obradoviću (danas Studentski park), u Karađorđevoj ulici, kod hotela Bristol i na Pančićevom skveru na Donjem Dorćolu. Među novim parkovima kod Beograđana je posebno postao omiljen onaj “kod Narodne skupštine” (sadašnji park Manjež – skupština se tada nalazila u omanjoj zgradi pored starog Generalštaba između Resavske i Kneza Miloša)
U nastavku pogledajte pojedine delove centra grada koji su bili prekriveni drvećem i zelenilom:
TERAZIJE, Kolarčeva ulica, ulica kralja Milana
SAVSKI TRG, Železnička stanica, nekada Vilsonov trg
KNEZA MILOŠA
SKUPŠTINA, PIONIRSKI PARK, TRG NIKOLE PAŠIĆA
